• สหภาพยุโรปบรรลุความตกลงทางการเมืองห้ามส่งออกของเสียไปยังประเทศที่สาม กฎเกณฑ์ดังกล่าวจะช่วยในการใช้ของเสียเป็นทรัพยากรด้วย ความตกลงดังกล่าวมีส่วนสนับสนุนเป้าหมายของ European Green Deal ในการลดมลพิษและส่งเสริมเศรษฐกิจแบบหมุนเวียน
  • การส่งออกขยะพลาสติกจากสหภาพยุโรปไปยังกลุ่มประเทศที่ไม่ได้เป็นสมาชิก OECD จะไม่สามารถทำได้อีกต่อไป แต่หลังจาก 5 ปีที่กฎหมายใหม่มีผลบังคับใช้แล้ว การส่งออกขยะพลาสติกสามารถทำได้เฉพาะกรณีที่เป็นไปตามเงื่อนไขด้านสิ่งแวดล้อมที่เข้มงวดเท่านั้น  
  • บริษัทในสหภาพยุโรปทั้งหมดที่ส่งออกของเสียออกนอกสหภาพยุโรปจะต้องตรวจสอบให้แน่ใจว่าสถานที่รับของเสียนั้นต้องได้รับการตรวจสอบอย่างเป็นอิสระที่แสดงให้เห็นได้ว่าสามารถจัดการของเสียด้วยวิธีที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม

คณะกรรมาธิการยุโรปยินดีต่อการบรรลุความตกลงทางการเมืองล่าสุดระหว่างรัฐสภายุโรปและคณะมนตรีแห่งสหภาพยุโรปในประเด็นการส่งออกของเสีย ซึ่งจะช่วยให้มั่นใจว่าสหภาพยุโรปจะรับผิดชอบต่อของเสียของตนเองมากขึ้นและไม่ส่งออกของเสียเหล่านี้ไปยังประเทศที่สาม กฎเกณฑ์ดังกล่าวจะช่วยในการใช้ของเสียเป็นทรัพยากรด้วย ความตกลงดังกล่าวมีส่วนสนับสนุนเป้าหมายของ European Green Deal ในการลดมลพิษและส่งเสริมเศรษฐกิจแบบหมุนเวียน

ท่ามกลางปัญหาระดับโลกเกี่ยวกับปริมาณขยะพลาสติกที่เพิ่มสูงขึ้นและความท้าทายต่อการจัดการที่ยั่งยืน มาตรการที่ออกใหม่นี้มีเป้าหมายเพื่อป้องกันความเสื่อมโทรมของสภาพแวดล้อมและมลพิษในประเทศที่สามที่เกิดจากของเสียที่เกิดขึ้นในสหภาพยุโรป

ของเสียอื่น ๆ ที่เหมาะสำหรับการรีไซเคิลจะถูกส่งออกจากสหภาพยุโรปไปยังประเทศที่ไม่ใช่สมาชิกของ OECD เฉพาะในกรณีที่มั่นใจว่าประเทศเหล่านั้นจะสามารถจัดการของเสียได้อย่างยั่งยืนเท่านั้น ในขณะเดียวกัน การขนส่งของเสียไปรีไชเคิลภายในสหภาพยุโรปก็จะง่ายขึ้นด้วยขั้นตอนดิจิทัลที่ทันสมัย นอกจากนี้ การบังคับใช้กฎหมายที่เข้มงวดขึ้นและความร่วมมือที่แข็งแกร่งจะช่วยในการต่อสู้กับการค้าของเสียที่ผิดกฎหมายด้วย กฎหมายใหม่จะช่วยเสริมกฎระเบียบว่าด้วยอาชญากรรมสิ่งแวดล้อม (Environmental Crime Directive) ฉบับใหม่ ซึ่งล่าสุดได้บรรลุความตกลงทางการเมืองแล้วเช่นกัน

มั่นใจได้ว่าการส่งออกของเสียจากสหภาพยุโรปจะได้รับการจัดการอย่างยั่งยืน

มาตรการส่งออกของเสียที่นำมาใช้จะกำหนดมาตรฐานในการป้องกันปัญหาด้านสิ่งแวดล้อมและสาธารณสุขในประเทศที่สามที่เกิดจากการจัดการของเสียที่ไม่ยั่งยืน กฎระเบียบใหม่นี้จะอนุญาตให้ส่งออกของเสียไปยังประเทศที่ไม่ใช่สมาชิกขององค์การเพื่อความร่วมมือทางเศรษฐกิจและการพัฒนา (Organization for Economic Co-operation and Development: OECD) หรือ non-OECD ได้ก็ต่อเมื่อประเทศเหล่านี้แจ้งให้คณะกรรมาธิการยุโรปทราบว่าพวกเขาเต็มใจที่จะนำเข้าของเสียและมีความสามารถในการจัดการของเสียเหล่านี้ด้วยวิธีการที่ยั่งยืน สำหรับขยะพลาสติกจะไม่อนุญาตให้ส่งออกไปยังประเทศที่ไม่ใช่สมาชิกของ OECD ภายใน 2.5 ปีหลังจากการบังคับใช้กฎหมายใหม่ และหลังจากที่กฎหมายใหม่มีผลบังคับใช้แล้ว 5 ปี จะมีการอนุญาตแต่ละประเทศนำเข้าของเสียได้ เฉพาะในกรณีที่ประเทศนั้นสามารถปฏิบัติตามเงื่อนไขที่เข้มงวดได้

Credit: สำนักข่าวอิศรา

คณะกรรมาธิการยุโรปจะติดตามตรวจสอบของเสียที่ส่งออกไปยังประเทศที่เป็นสมาชิกของ OECD และจะมีการดำเนินการหากพบว่าการส่งออกของเสียดังกล่าวก่อให้เกิดปัญหาสิ่งแวดล้อมในประเทศปลายทาง นอกจากนี้ บริษัทในสหภาพยุโรปทั้งหมดที่ส่งออกของเสียออกนอกสหภาพยุโรปจะต้องตรวจสอบให้แน่ใจว่าสถานที่รับของเสียนั้นต้องได้รับการตรวจสอบอย่างเป็นอิสระที่แสดงให้เห็นได้ว่าสามารถจัดการของเสียด้วยวิธีที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม

ปลดล็อกศักยภาพตลาดของเสียของสหภาพยุโรปเพื่อกระตุ้นเศรษฐกิจหมุนเวียน

การหมุนเวียนของเสียเพื่อการรีไซเคิลและการนำกลับมาใช้ซ้ำระหว่างประเทศสมาชิกของสหภาพยุโรป เป็นกุญแจสำคัญสำหรับการเปลี่ยนผ่านไปสู่เศรษฐกิจหมุนเวียนและความมั่นคงในการจัดหาวัตถุดิบของสหภาพยุโรป สหภาพยุโรปจะปรับปรุงขั้นตอนการขนส่งของเสียที่ใช้อยู่ในปัจจุบันให้ทันสมัยโดยการทำให้เป็นดิจิทัลมากขึ้น โดยมีขั้นตอนแบบเร่งด่วน (fast track) สำหรับโรงงานที่เข้าตามหลักเกณฑ์ซึ่งกำหนดโดยประเทศสมาชิกเพื่อทำให้การขนส่งง่ายขึ้นและมีประสิทธิภาพมากขึ้น สิ่งนี้จะทำให้ของเสียกลับเข้าสู่เศรษฐกิจหมุนเวียนทั่วสหภาพยุโรปได้ง่ายขึ้น โดยไม่ลดระดับการควบคุมที่จำเป็นสำหรับการขนส่งของเสียดังกล่าว

รับมือกับปัญหาการค้าของเสียที่ผิดกฎหมาย

ประเทศสมาชิกของสหภาพยุโรปจะมีความร่วมมือระหว่างกันที่เข้มแข็งมากขึ้นและมีมาตรการคว่ำบาตรเพื่อป้องปรามต่ออาชญากรที่เกี่ยวข้องกับการค้าของเสียที่ผิดกฎหมายเพิ่มขึ้นเพื่อยกระดับการตอบสนองของสหภาพยุโรปต่อการค้าของเสียที่ผิดกฎหมาย คณะกรรมาธิการยุโรปจะสามารถดำเนินการในพื้นที่เพื่อสนับสนุนการสอบสวนโดยประเทศสมาชิกเกี่ยวกับอาชญากรรมข้ามชาติที่เชื่อมโยงกับการค้าของเสียที่ผิดกฎหมาย ซึ่งจะเกี่ยวข้องโดยตรงกับสำนักงานป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งยุโรป (European Anti-Fraud Office: OLAF)

การค้าของเสียที่ผิดกฎหมายเป็นหนึ่งในอาชญากรรมด้านสิ่งแวดล้อมที่ร้ายแรงที่สุดในปัจจุบัน ซึ่งก่อให้เกิดผลเสียหายต่อสิ่งแวดล้อมและธุรกิจที่ดำเนินการถูกต้องตามกฎหมายด้วย นอกจากนี้ การค้าของเสียที่ผิดกฎหมายยังมีความเชื่อมโยงที่ชัดเจนกับองค์กรอาชญากรรม เชื่อกันว่าการขนส่งของเสียมากถึงหนึ่งในสามเป็นการขนส่งที่ผิดกฎหมายที่สร้างผลกำไรที่ผิดหมายจำนวนมากขึ้นทุกปี

ขั้นตอนต่อไปรัฐสภายุโรปและคณะมนตรีแห่งสหภาพยุโรปจะต้องรับรองกฎหมายใหม่ตามความตกลงทางการเมืองอย่างเป็นทางการ เมื่อกฎหมายได้รับการรับรองแล้วจะมีผลบังคับใช้ในวันที่ 20 หลังจากที่ประกาศลงในราชกิจจานุเบกษาของสหภาพยุโรป

จากข้อมูลขององค์กรที่ไม่ใช่ภาครัฐด้านสิ่งแวดล้อม “Basel Action Network” หรือ BAN ที่ทำงานและรณรงค์เพื่อต่อสู้กับการส่งออกของเสียอันตรายจากประเทศที่พัฒนาแล้วไปยังประเทศกำลังพัฒนา พบว่า ในช่วงระหว่างปี 2560 – 2565 (ค.ศ. 2017 – 2022) การส่งออกขยะพลาสติกากสหภาพยุโรปไปยังประเทศต่าง ๆ ในภาพรวมมีแนวโน้มลดลง โดยขยะพลาสติกที่ส่งไปยังประเทศที่ไม่เป็นสมาชิกของ OECD มีแนวโน้มลดลงเช่นเดียวกัน แต่ในขณะที่ขยะพลาสติกที่ส่งออกไปยังประเทศที่เป็นสมาชิกของ OECD มีแนวโน้มเพิ่มขึ้น

ในส่วนของประเทศไทย พบว่า การส่งออกขยะพลาสติกจากสภาพยุโรปมาประเทศไทยมีแนวโน้มที่ลดลงอย่างชัดเจน เมื่อเทียบกับประเทศอื่น ๆ ในกลุ่มอาเซียน เช่น มาเลเซีย อินโดนีเซีย และเวียดนาม พบว่า ปริมาณขยะพลาสติกที่ส่งออกมายังประเทศเหล่านี้มีความผันผวนและไม่มีแนวโน้มที่ชัดเจน

อ้างอิง